استیبلکوینها در عصر حاضر به عنوان یک حلقه اتصال میان دنیای مالی سنتی و فناوری بلاکچین عمل میکنند. این دسته خاص از ارزهای دیجیتال، برخلاف آنچه که در بیتکوین و اتریوم شاهد آن هستیم به داراییهای باثباتی نظیر طلا و دلار متصل هستند و به همین علت نوسان قیمتی کمتری را تجربه میکنند. این مسئله موجب شده تا از استیبلکوینها به عنوان گزینهای محبوب برای حفظ ارزش دارایی، ابزار پرداخت سریع و سرمایهگذاری یاد شود.
با گسترش پذیرش جهانی استیبلکوینها، یک سوال بیش از پیش در ذهن علاقهمندان به دنیای رمزارزها پررنگتر شده است و آن سوال این است که آیا استیبل کوینها واقعاً از سپردههای بانکی امنتر هستند؟ آیا میتوان به آنها بیش از نظام بانکی سنتی تکیه کرد؟ با ما همراه باشید تا به طور جامع، پاسخ سوالات یاد شده را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
دلایل امنتر بودن استیبلکوینها در مقایسه با سپردههای بانکی
به اعتقاد برخی از کارشناسان و فعالان حوزه مالی، استیبلکوینها نهتنها ثبات بیشتری دارند بلکه به لحاظ امنیتی در جایگاهی بالاتر از سپردهها و سیستم بانکی سنتی قرار میگیرند. به گزارش صرافی کیف پول من از نشست «Proof of Talk» که در ژوئن 2025 در شهر پاریس برگزار شد، دیوگو مونیکا به عنوان شریک عمومی Haun Ventures، درباره این مسئله چنین اظهار نظر کرده است:
«نگهداری از دلار در قالب استیبل کوین معتبر به مراتب امنتر از داشتن همان دلار در یک بانک است!»
به اعتقاد مونیکا، بسیاری از استیبلکوینها دارای پشتوانههایی مثل اوراق خزانهداری کوتاهمدت آمریکا یا سپرده در بانکهای بینالمللی سیستماتیک (G-SIBs) هستند. این در حالیست که سپردههای بانکی را باید نوعی طلب از بانک معرفی کرد و اگر بانک ورشکست شود و تحت پوشش بیمه سپرده قرار نگیرد، دارنده سپرده با خطر از دست رفتن سرمایه مواجه خواهد بود!
به بیان بهتر، در جایی که سپرده بانکی نوعی بدهی از سمت بانک به مشتری بوده، یک استیبلکوین نمایانگر مالکیت مستقیم یک دارایی تضمینشده با قدرت نقدشوندگی است. این تفاوت ماهوی موجب شده تا بخشی از سرمایهگذاران معتقد باشند استیبل کوینها در شرایط بیثباتی بانکها و ورشکستگی، ابزاری شفافتر و ایمنتر برای نگهداری ارزش سرمایه هستند. البته این موضوع در جایی است که استیبلکوین موردنظر دارای صادرکننده معتبر و پشتوانه واقعی باشد!
آیا استیبلکوینها همیشه قابل اعتمادتر از سپردههای بانکی هستند؟
با وجود مزایای و نقاط قوت استیبلکوینها، تجربه عملی میگوید که نباید اعتماد صددرصدی زودهنگام به این ابزارها داشت! نمونه بارز این ماجرا به تتر، بزرگترین استیبلکوین بازار، مربوط است که در سال 2018 با بحرانی پنهان از دید عموم مواجه شد. در اواخر سال 2018 بود که کمپانی Crypto Capital که مسئولیت پردازشگر پرداخت را در صرافی Bitfinex برعهده دارد، دسترسی خود به 850 میلیون دلار از داراییهای صرافی را از دست داد!
تتر در واکنش به این بحران، بدون اطلاعرسانی عمومی حدود 625 میلیون دلار از ذخایر خود را به این صرافی قرض داد تا آن را از خطر ورشکستگی نجات دهد. این اقدام موجب کاهش 74 درصدی نسبت پشتوانه دلاری توکن تتر (USDT) شد و این یعنی در این بازه زمانی، هر توکن تتر دیگر به طور کامل توسط دلار نقد یا دارایی معادل آن، پشتیبانی نمیشد! نکته نگرانکننده ماجرا نیز در این مسئله بود که تا مدتها هیچگونه شفافسازی درباره این موضوع از سوی تتر یا Bitfinexصورت نگرفت.
البته در نهایت ماجرا در سال 2019 و در اسناد دادگاهی و اظهارات حقوقی فاش شد و صرافی Bitfinex تا سال 2021 توانست بدهی خود به تتر را به طور کامل پرداخت نماید. هرچند این موضوع نشان داد که تتر توانسته بحران را به درستی مدیریت کند؛ اما این سطح از پنهانکاری را باید زنگ خطری برای سرمایهگذاران دانست. این تجربه به خوبی نشان داد که ریسک اصلی در استیبلکوینها فقط به پشتوانه آنها مربوط نبوده و به عملکرد و شفافیت کمپانی صادرکننده استیبل کوین نیز مربوط است.
شفافیت؛ پاشنه آشیل تتر!
هرچند که تقاضای روزافزون برای خرید تتر، جایگاه این استیبلکوین را به بزرگترین رمزارز پایدار بازار ارز دیجیتال ارتقا داده؛ اما شفافیت همچنان دغدغه اصلی سرمایهگذاران و کارشناسان درباره تتر است. یک استیبلکوین به لحاظ تئوریک باید با پشتوانه امن مثل دلار نقد و اوراق خزانهداری مورد پشتیبانی قرار بگیرد و حال آنکه تتر به دلیل فقدان ممیزی کامل و مستقل، اعتماد عمومی را خدشهدار کرده است.
جالب است بدانید که با وجود وعدههای مکرر مدیران تتر، تا تاریخ ژوئن 2025 هیچگونه حسابرسی جامع و مستقلی توسط یک نهاد معتبر از بنیاد تتر صورت نگرفته است. البته گزارشهایی موسوم به گواهی حسابداری و Attestation به شکل دورهای منتشر میشود؛ اما به اعتقاد کارشناسان این گزارشها شفافیت و اعتبار یک حسابرسی کامل را ندارند. البته مدیرعامل تتر در مارس 2025 از خبر همکاری با یکی از شرکتهای Big Four (4 شرکت بزرگ حسابداری جهان) برای انجام حسابرسی پرده برداشت.
با این حال، تا به امروز هیچ نامی از شرکت حسابرس و نتیجه حسابرسی به بازار ارائه نشده است. این وضعیت بسیاری از افراد سرشناس مثل جاستین بونز، مدیرعامل Cyber Capital، را در موقعیت انتقادی قرار داده است. بونز در اواخر سال 2024 درباره پنهانکاری تتر اینگونه نقد خود را بیان کرد:
«یک Accountant’s Report یا Auditor’s Report هیچگاه نمیتواند یک حسابرسی واقعی به شمار رود! تتر تا به امروز ذخایر خود را به طور کامل تحت حسابرسی ثالث و مستقل قرار نداده است.»
بونز در سخنان خود پا را فراتر گذاشته و تتر را به عنوان یکی از بزرگترین تهدیدهای فعلی برای تمام اکوسیستم ارز دیجیتال معرفی کرد.
ریسکهای سیستماتیک استیبلکوینها
در وضعیتی که استیبلکوینها ظاهری امن برای انجام تراکنشهای دیجیتال و نگهداری ارزش به خود گرفتهاند، فقدان شفافیت میتواند این داراییهای ارزشمند بازار رمزارزها که سهم قابل توجهی در آمار خرید و فروش ارز دیجیتال
دارند را در معرض ریسکهای سیستماتیک قرار دهد. در واقع همانطور که در نظام بانکی سنتی، کاهش اعتماد عمومی بانکها را با خروج گسترده سپردهها و حرکت به سمت ورشکستگی مواجه میکند، وقوع این اتفاق در دنیای استیبلکوینها نیز امکانپذیر است.
به بیان بهتر، نبود حسابرسی مستقل موجب فرار سرمایه از بازار استیبلکوینها خواهد شد؛ امری که میتواند تأثیر قابل توجهی بر کل اکوسیستم DeFi داشته باشد. از طرفی، عدم افشای کامل وضعیت ذخایر و بدهیها از طرف صادرکنندگان استیبلکوین، نشانگر این واقعیت بوده که ممکن است ریسکهایی در لایههای زیرین پنهان باقی بماند. این وضعیت دقیقاً به بحرانهای مالی سنتی نظیر بحران 2008 شباهت دارد که در نهایت اقتصاد را به سمت فروپاشی هدایت کردند.
بانکها تحت قوانین سختگیرانهای در حوزه گزارشگری مالی، سند سوم بازل، کفایت سرمایه و نظارتهای دورهای قرار دارند. این در حالیست که بسیاری از استیبلکوینها همچنان تحت نظارت و حسابرسی شفاف و الزامآور قرار نگرفتهاند و این خلا نظارتی میتوان بحرانزا باشد.
آیا واقعاً میتوان به استیبلکوینها اعتماد کرد؟
صرف مقبولیت و محبوبیت برای امنیت سرمایه کافی نیست و این نکتهای بوده که باید در مواجهه با تتر به آن توجه داشت. استیبلکوینی مثل USDC وضعیت شفافیت بهتری دارد و در انتخاب استیبلکوین باید به پارامترهای مهمی همچون برخورداری از پشتوانه نقدی شفاف و قابل تأیید، ملزم بودن به انتشار گزارشهای رسمی دورهای، ممیزی کامل توسط نهادهای مستقل و دور بودن از نهادهای دارای سابقه مالی مبهم توجه شود. بنابراین به استیبل کوینی میتوان اعتماد کرد که مبتنی بر داده، حسابرسی و شفافیت باشد.
ناگفته نماند که مطالب فوق برداشتی از گزارشی بود که صرافی کیف پول من درباره مقایسه استیبلکوینها با سپردههای بانکی منتشر کرده است. اگر به دنبال دسترسی به مطالب آموزشی، اخبار روز یا تجربه ترید بیش از 2500 نوع ارز دیجیتال با کارمزد حداقلی در داخل ایران هستید، توصیه میکنیم که سری به وبسایت این صرافی به آدرس www.kifpool.me بزنید.
نظرات کاربران