طلا در ایران همیشه جذابیت خاصی داشته و به عنوان یکی از ملزومات مهم سرمایه گذاری و حفظ ارزش در تمام نقاط جهان نیز شناخته می شود. اما در کشور ما، گاهی نرخ طلا نه تنها تحت تأثیر تغییرات جهانی بلکه تحت تأثیر عواملی داخلی نیز قرار می گیرد و این امر منجر به بروز تفاوت های قابل توجهی بین قیمت طلا در ایران و قیمت جهانی آن می شود. این تفاوت قیمت، که به عنوان حباب قیمت طلا شناخته شود، مورد توجه بسیاری از سرمایه گذاران و علاقه مندان به طلا قرار می گیرد.
در این مقاله از آکادمی شمسیان، به بررسی دقیق تری از دلایل اختلاف قیمت طلا در ایران و نرخ جهانی خواهیم پرداخت. و به مقایسه قیمت جهانی طلا با ایران ، همچنین به تحلیل عوامل مؤثر بر قیمت طلا در ایران، رابطه پیچیده بین طلای داخلی و جهانی و همچنین دلایل پدید آمدن این حباب های قیمتی خواهیم پرداخت. هدف ما این است که با مقایسه قیمت ها، درک بهتری از وضعیت طلای ایران و چالش های موجود در این بازار به دست آوریم.
هر انس طلا چند گرم است؟
اما در پاسخ به اینکه انس طلا چند گرم است باید عرض شود که،انس طلا یک واحد اندازه گیری وزن است که به خصوص برای اندازه گیری فلزات گران بها مانند طلا استفاده می شود. اونس طلا معادل 31.1034 گرم است. برای وزن کشی طلا، معمولاً از نوع خاصی از انس به نام اونس تروا (Troy Ounce) استفاده می شود.
توجه داشته باشید اونس معمولی که در وزن کشی مواد غذایی و کالاهای روزمره کاربرد دارد، برابر با 28.35 گرم است و در بازار طلا مورد استفاده قرار نمی گیرد.
مقایسه قیمت جهانی طلا با ایران
نرخ طلا در ایران تحت تأثیر دو عامل اصلی یعنی نرخ دلار و نرخ اونس جهانی قرار دارد. اونس طلا به عنوان واحدی برای اندازه گیری وزن طلا محسوب می شود و گفتیم که هر اونس معادل حدود 31.1035 گرم طلای با خلوص بسیار بالا (۹۹٫۹ درصد یا عیار ۲۴) است. در ایران، معمولاً از مثقال برای سنجش طلا و عیار متداول این فلز نیز ۱۸ است.
مقایسه قیمت جهانی طلا با ایران
نحوه محاسبه قیمت طلا در ایران و هزینه های اضافی آن
رایج ترین عیار طلا در بازار ایران، طلای ۱۸ عیار است که خلوصی برابر با ۷۵ درصد دارد. برای به دست آوردن قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار، ابتدا باید قیمت جهانی هر انس طلا را ( که معادل ۳۱.۱۰۳ گرم طلای خالص ۲۴ عیار است ) ضرب در نرخ دلار کنیم، سپس حاصل را بر عدد ۳۱.۱۰۳ تقسیم کرده تا قیمت هر گرم طلای ۲۴ عیار به دست آید و در نهایت آن را در ۰.۷۵ ضرب می کنیم تا قیمت طلای ۱۸ عیار محاسبه شود.
برای مثال، در حال حاضر قیمت جهانی هر اونس طلا ۳۲۳۸.۹۳۰ دلار و نرخ دلار در بازار آزاد ۹۷۰۰۰ تومان است، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به این شکل محاسبه می شود:
ابتدا 3238.930 را ضرب در 97000 می کنیم که حاصل آن 314,175,210 تومان می شود. این عدد را بر 31.103 تقسیم می کنیم تا قیمت هر گرم طلای خالص به دست آید؛ یعنی حدود 10,102,693 تومان. سپس این عدد را در 0.75 ضرب می کنیم تا قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به دست بیاید که حدود 7,577,020 تومان خواهد شد. این قیمت، قیمت پایه ی طلای خام است و شامل هیچ گونه اجرت ساخت، مالیات یا سود فروشنده نیست.
در بازار ایران، روی قیمت پایه ی طلا معمولاً هزینه های دیگری نیز افزوده می شود. مهم ترین آن ها «اجرت ساخت» است که بسته به مدل و نوع طراحی، درصدی از قیمت یا مبلغی ثابت برای هر گرم است. همچنین ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز به مجموع قیمت طلا و اجرت افزوده می شود. علاوه بر این، فروشندگان معمولاً درصدی سود نیز برای خود در نظر می گیرند که به قیمت نهایی اضافه می گردد. در نتیجه، قیمت نهایی طلای ساخته شده (مثل گوشواره، زنجیر یا انگشتر) ممکن است تفاوت قابل توجهی با قیمت پایه داشته باشد.
چند دلیل مهم اخلاف قیمت طلا در ایران با خارج
اختلاف قیمت طلای ایران و جهان تحت تأثیر چند دلیل مهم قرار دارد که در زیر توضیح می دهیم:
کاهش یا افزایش انس طلای جهانی
انس طلا مؤثر ترین عامل در افزایش و یا کاهش قیمت طلا در ایران است و در کنار افزایش و کاهش دلار می تواند تأثیر خیلی زیادی بر روی قیمت طلا در ایران داشته باشد، در فوق گفتیم هر انس طلا چند گرم است و چگونه باید طلا را با هر انس طلا محاسبه کرد؛ برای مثال، همین الآن قیمت جهانی هر اونس طلا حدود 3238 دلار است. این قیمت ممکن است به دلیل تحولات سیاسی یا اقتصادی در آینده تغییر کند و در نتیجه قیمت طلا در ایران هم تغییر خواهد کرد.
حالا افزایش یا کاهش انس طلا هم دلایل خاص خود را دارد که ما در مقالات متعددی در آکادمی شمسیان به آن پرداختیم ولی شما این کلیت را داشته باشید هر گاه در جهان بی ثباتی و نا اطمینانی اقتصادی یا جنگ وجود داشته باشد عموم مردم و سرمایه گذاران عمده و خرد به طلا روی می آورند و همین مورد باعث افزایش انس جهانی طلا و در نتیجه افزایش قیمت طلا در ایران می شود.
مقایسه قیمت جهانی طلا با ایران
نرخ دلار
نرخ ارز ملی به ریال هم نقشی اساسی در تعیین قیمت طلا دارد. فرض کنید نرخ دلار 100 هزار تومان باشد. اگر این نرخ به 95 هزار تومان برسد، قیمت طلا هم کاهش می یابد. به همین دلیل، با تغییرات ناگهانی نرخ دلار، نمی توان به راحتی تفاوت قیمت طلای جهانی و قیمت طلا در ایران را مشخص کرد.
هزینه های اضافی
یکی از عوامل مؤثر بر قیمت طلا، هزینه های اضافی است که به قیمت طلا افزوده می شود. این هزینه ها شامل مالیات، عوارض، و کارمزدها می شوند. برای مثال، اگر مالیات بر طلا افزایش یابد یا هزینه های حمل و نقل بالا برود، این موضوع به طور مستقیم قیمت طلا در فروشگاه ها را افزایش خواهد داد و در نتیجه، مصرف کنندگان باید مبلغ بیشتری برای خرید طلا پرداخت کنند.
نرخ تورم
نرخ بالای تورم در ایران باعث کاهش قدرت خرید مردم می شود و به همین دلیل، افراد بیشتر به خرید طلا به عنوان یک دارایی امن روی می آورند. این افزایش تقاضا برای طلا می تواند قیمت آن را در بازار داخلی بالا ببرد.
احساسات سرمایه گذاران
رفتار و احساسات سرمایه گذاران نیز تأثیر زیادی بر قیمت طلا دارد. در شرایط عدم قطعیت یا بحران، سرمایه گذاران تمایل دارند طلا بخرند و این اقدام باعث افزایش قیمت ها می شود.
شرایط اقتصادی و سیاسی
ناپایداری های اقتصادی و سیاسی می تواند به افزایش قیمت انس طلا منجر شود. بحران ها و نارضایتی های اجتماعی معمولاً موجب می شوند که مردم به دنبال پناهگاه های امنی همچون طلا باشند. تحریم های بین المللی نیز بر اقتصاد ایران تأثیر می گذارند و باعث می شوند دسترسی به بازارهای جهانی محدود شده و واردات طلا کاهش یابد، که این موضوع به نوسانات بیشتر قیمت در بازار داخلی منجر می شود.
تعاملات بین المللی و نرخ ارز در ایران
شرایط اقتصادی جهانی، مانند جنگ ها، بحران های اقتصادی و معاملات تجاری بین کشورها، تأثیر عمده ای بر نرخ طلا در بازار جهانی دارد. این تغییرات سپس به بازار ایران منتقل می شود. به عبارت دیگر، وقتی قیمت طلا در سطح بین المللی تغییر می کند، ممکن است به طور مستقیم در ایران تأثیر نگذارد، زیرا نرخ ارز و شرایط اقتصادی داخلی نیز در این زمینه نقش دارند.
سیاست های دولت
در ایران، دولت می تواند با تصویب قوانین و سیاست های خاص یا کاهش و افزایش مالیات و تعرفه ها، قیمت طلا را به دنبال تصمیمات خود تغییر دهد. این تغییرات می توانند به سرعت و بدون توجه به قیمت جهانی طلا اتفاق بیفتند و باعث ایجاد نوسانات شدیدی در قیمت ها شوند.
نظرات کاربران